معرفی رشته دامپزشکی
رشته دامپزشکی تخصصی از پزشکی است که به پیشگیری، کنترل، تشخیص و درمان بیماری های حیوانات اهلی و وحشی و همچنین جلوگیری از انتقال بیماری های حیوانات به انسان مربوط می شود. علاوه بر این، دامپزشکان با نظارت بر سلامتی حیوانات تولیدکننده مواد غذایی، امنیت غذایی لازم را برای مردم فراهم می کنند.
تاریخچه دامپزشکی
تاریخچه دامپزشکی به شخصی به نام Urlugaledinna برمی گردد، که ٣٠٠٠ سال قبل از میلاد در بین النهرین زندگی می کرد، و متخصص حیوانات بود. از این زمان به بعد در سراسر تاریخ به دامپزشکان و فعالیت های دامپزشکی اشاره شده است.
با این وجود با تأسیس مدرسه دامپزشکی در لیون فرانسه توسط کلود بورگلات در سال ١٧٦١ بود که می توان گفت حرفه دامپزشکی به طور تخصصی آغاز شد.
در سفرنامه فیثاغورث به استفاده زرتشت از فنون دامپزشکی و درمان حیوانات اشاره شده است. همچنین در کتاب اوستا می‌توان نکات مختلفی درباره پرورش حیوانات و روش های درمان بیماری های دام مشاهده کرد. در این کتاب برای اولین بار به طبقه‌بندی حیوانات اشاره شده است. مسئولیت پرورش و درمان بیماری های حیواناتی چون اسب، گاو، گوسفند، شتر، سگ، و پرندگان بر عهده دامپزشکان بوده‌است و از این رو دامپزشکان دارای مقامی ارجمند و با ارزش بوده‌اند.
وظایف یک دامپزشک
دامپزشکان به طور معمول وظایف زیر را به عهده دارند:
- تشخیص مشکلات سلامتی در حیوانات
- درمان زخم های حیوانات
- عمل جراحی روی حیوانات
- آزمایش و واکسن در برابر بیماری ها
- توصیه مراقبت های پزشکی و بهداشتی به صاحبان حیوانات
- تجویز دارو
- درمان بیماری های مشترک بین انسان و حیوان
- نظارت بر سلامت حیواناتی که در تولید مواد غذایی نقش دارند
دامپزشکان آسیب ها و بیماری های حیوانات اهلی و حیوانات دیگر را با انواع تجهیزات پزشکی از جمله ابزار جراحی و دستگاه های اشعه ایکس و سونوگرافی درمان می کنند. فعالیت های آن ها مشابه خدماتی است که یک پزشک برای معالجه انسان ارائه می دهد.
بازار کار و درآمد دامپزشکی
پیش بینی می شود با توجه به افزایش تمایل افراد به داشتن حیوانات خانگی و توسعه روش های علمی پرورش دام، طیور و ماهی، دامپزشکی با افزایش تقاضا روبرو گردد. همچنین پیش بینی می شود متخصصان سم شناسی حیوانات، داروهای آزمایشگاهی و آسیب شناسی در کلان شهرها مورد تقاضای زیادی قرار بگیرند.
درآمد یک دامپزشک در ایالات متحده سالانه به طور متوسط برابر با ٩٨/٣٧١ دلار است.
در ایران اگر شما دارای علاقه، انگیزه و علم و مهارت باشید، درآمد رشته دامپزشکی به صورت چشمگیری برای شما افزایش خواهد یافت.
دانشگاه های سراسری که رشته دامپزشکی دارند
رشته دامپزشکی از زیرمجموعه های کنکور تجربی در انتخاب رشته کنکور سراسری می باشد. مطابق دفترچه انتخاب رشته کنکور سراسری، پذیرش در رشته دامپزشکی در دانشگاه های دولتی روزانه و نوبت دوم صورت می گیرد .
| نوع دوره | نام دانشگاه | جنسیت | ظرفیت |
| روزانه | دانشگاه ارومیه | زن – مرد | ۴۰ |
| نوبت دوم | دانشگاه ارومیه | زن – مرد | ۴۰ |
| روزانه | دانشگاه تبریز | زن – مرد | ۳۵ |
| نوبت دوم | دانشگاه تبریز | زن – مرد | ۱۵ |
| روزانه | دانشگاه تهران | زن – مرد | ۵۰ |
| نوبت دوم | دانشگاه تهران | زن – مرد | ۵۰ |
| روزانه | دانشگاه رازی – کرمانشاه | زن – مرد | ۳۰ |
| نوبت دوم | دانشگاه رازی – کرمانشاه | زن – مرد | ۱۵ |
| روزانه | دانشگاه زابل | زن – مرد | ۲۵ |
| نوبت دوم | دانشگاه زابل | زن – مرد | ۱۵ |
| روزانه | دانشگاه سمنان | زن – مرد | ۲۵ |
| نوبت دوم | دانشگاه سمنان | زن – مرد | ۲۰ |
| روزانه | دانشگاه شهرکرد | زن – مرد | ۴۰ |
| نوبت دوم | دانشگاه شهرکرد | زن – مرد | ۱ |
| روزانه | دانشگاه شهید باهنر – کرمان | زن – مرد | ۳۰ |
| نوبت دوم | دانشگاه شهید باهنر – کرمان | زن – مرد | ۲۰ |
| روزانه | دانشگاه شهید چمران – اهواز | زن – مرد | ۵۰ |
| نوبت دوم | دانشگاه شهید چمران – اهواز | زن – مرد | ۵۰ |
| روزانه | دانشگاه شهید مطهری – تهران | زن – مرد | ۸۰ |
| روزانه | دانشگاه فردوسی مشهد | زن – مرد | ۴۰ |
| نوبت دوم | دانشگاه فردوسی مشهد | زن – مرد | ۳۶ |
| روزانه | دانشگاه لرستان – خرم آباد | زن – مرد | ۲۵ |
| نوبت دوم | دانشگاه لرستان – خرم آباد | زن – مرد | ۲۰ |
| روزانه | دانشگاه رازی – کرمانشاه | مرد | ۴ |
| روزانه | دانشگاه لرستان – خرم آباد | مرد | ۳ |
دروس دانشگاهی رشته دامپزشکی
تعداد کل واحدها : ٢٢٤ واحد
دروس عمومی : ٢٠ واحد
دروس پایه : ٢٤ واحد
دروس اصلی : ٨٩ واحد (٢ واحد آن اختیاری است)
دروس تخصصی : ٤٩ واحد (٣ واحد آن اختیاری است)
دروس بالینی دامپزشکی :١٠ واحد (٤ واحد آن اختیاری است)
کارآموزی در روستا : ٦ واحد
کارآموزی انترنی : ٢٠ واحد
پایان نامه و گزارش تحقیق : ٦ واحد
از تعداد کل واحدها ٩ واحد اختیاری است که انتخای ٥ واحد از ٩ واحد الزامی میباشد لذا حداقل واحدهای درسی مورد نیاز برای فارغ التحصیلان دامپزشکی ٢٢٠ واحد میباشد.
دروس عمومی
| نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
| معارف اسلامی ۱ | ۲ | معارف اسلامی ۲ | ۲ |
| اخلاق و تربیت اسلامی | ۲ | انقلاب اسلامی و ریشه های آن | ۲ |
| تاریخ اسلام | ۲ | تربیت بدنی ۱ | ۱ |
| متون اسلامی | ۲ | تربیت بدنی ۲ | ۱ |
| فارسی | ۳ | زبان خارجی | ۳ |
| جمع | ۲۰ | ||
دروس پایه
| نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
| فیزیک پزشکی | ۲ | بیوشیمی ۱ | ۲ |
| بیوشیمی ۲ | ۴ | فیزیولوژی ۱ | ۴ |
| فیزیولوژی ۲ | ۵ | ژنتیک حیوانی | ۲ |
| جانور شناسی عمومی | ۳ | جمع | ۲۴ |
| آمار حیاتی | ۲ |
دروس اصلی رشته دامپزشکی
| نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
| اصول همه گیری شناسی | ۲ | اصول تغذیه دام | ۴ |
| تغذیه اختصاصی دام | ۱ | تغذیه اختصاصی طیور | ۱ |
| آسیب شناسی عمومی | ۴ | آسیب شناسی اختصاصی | ۴ |
| بافت شناسی ۱و۲ | ۶ | باکتری شناسی عمومی | ۳ |
| باکتری شناسی اختصاصی و بیماریها | ۴ | کالبد شناسی پایه | ۲ |
| کالبد شناسی مقایسه ای ۱و۲ | ۱۰ | انگل شناسی و بیماریها ۱ | ۳ |
| انگل شناسی و بیماریها ۲ | ۲ | انگل شناسی و بیماریها ۳ | ۲ |
| انگل شناسی و بیماریها ۴ | ۲ | قارچ شناسی و بیماریهای قارچی | ۲ |
| ویروس شناسی و بیماریها | ۴ | ایمنی شناسی و سرم شناسی | ۳ |
| سم شناسی* | ۲ | فارماکولوژی ۱ | ۴ |
| فارماکولوژی ۲ | ۳ | ماهی شناسی | ۲ |
| جنین شناسی | ۱ | اصول انتخاب و تلقیح مصنوعی دام | ۱ |
| بهداشت و پرورش دام | ۴ | بهداشت و پرورش طیور | ۳ |
| تکثیر و پرورش ماهی | ۲ | پرورش و بیماریهای زنبور عسل | ۲ |
| اصول اصلاح نژاد دام | ۱ | اصول جراحی و هوشبری | ۲ |
| اصول کالبد گشایی و نمونه برداری | ۲ | جمع | ۸۹ |
| اصول معاینه دام | ۲ |
*اختیاری
دروس اختصاصی رشته دامپزشکی
| نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
| زبان تخصصی ۱ | ۲ | *زبان تخصصی ۲ | ۲ |
| بیماریهای اندامهای حرکتی | ۱ | بیماریهای متابولیک دام | ۲ |
| بیماریهای درونی دامهای بزرگ | ۴ | بیماریهای درونی دامهای کوچک | ۲ |
| بیماریهای تولید مثل دام | ۳ | بیماریهای طیور | ۲ |
| بیماریهای ماهی | ۲ | بیماریهای مشترک انسان و دام | ۱ |
| رادیولوژی دامپزشکی | ۲ | جراحی عمومی دامهای بزرگ | ۳ |
| جراحی عمومی دامهای کوچک | ۲ | مسمومیت های دام | ۱ |
| مامایی دامپزشکی | ۴ | کلینکال پاتولوژی | ۴ |
| *تاریخچه و قوانین دامپزشکی | ۱ | بهداشت و بازرسی گوشت | ۳ |
| بهداشت و صنایع شیر | ۲ | کنترل کیفی و بهداشتی مواد غذایی | ۴ |
| صنایع مواد غذایی با منشا دامی | ۲ | جمع | ۴۹ |
* اختیاری
دروس بالینی رشته دامپزشکی
| نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
| عملیات درمانگاهی دامهای بزرگ | ۲ | *عملیات درمانگاهی مامایی | ۲ |
| عملیات درمانگاهی طیور | ۲ | جمع | ۱۰ |
| *عملیات در بخش جراحی | ۲ |
* اختیاری
کارآموزی در روستا
| نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
| کارآموزی ۱ – تابستان بین سال ۴ تا ۵ | ۳ | کارآموزی ۲ – بین سال ۵ تا ۶ | ۳ |
دروس کارآموزی انترنی
| نام درس | تعداد واحد | نام درس | تعداد واحد |
| کارورزی داخلی دامهای بزرگ ۱ | ۲ | کارورزی داخلی دامهای کوچک ۱ | ۱ |
| کارورزی بیماریهای طیور ۱ | ۱ | کارورزی جراحی دامهای بزرگ ۱ | ۲ |
| کارورزی جراحی دامهای کوچک ۱ | ۱ | کارورزی مامایی ۱ | ۲ |
| کارورزی کالبد گشایی مرکز تشخیص | ۲ | کارورزی آزمایشگاه مرکز تشخیص | ۱ |
| کارورزی داخلی دامهای بزرگ ۲ | ۲ | کارورزی مامایی ۲ | ۲ |
| کارورزی بیماریهای طیور ۲ | ۱ | کارورزی داخلی دامهای کوچک ۲ | ۲ |
| کارورزی جراحی دامهای کوچک ۲ | ۲ | جمع | ۲۰ |
گرایش های رشته دامپزشکی
تخصص های دامپزشکی عبارتند از:
- جراحی عمومی
- بیماری های دام کوچک
- بیماری های دام بزرگ
- مامایی و طراحی مصنوعی حیوانات
- رشته بیهوشی
- رشته درونی دام بزرگ
- بیماری ماهیان
- بیماری پرندگان
- کلینیکال پاتولوژی
- پاتولوژی
- بیماری های انگلی
- قارچ شناسی
ادامه تحصیل در رشته دامپزشکی
رشته دامپزشکی هم مانند سایر رشته های پزشکی، دوره ی دامپزشکی عمومی دارد؛ و دانشجویان بعد از شرکت در آزمون دستیاری وارد دوره های تخصصی می شوند. دامپزشکی شامل دوره ی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری است. بعد از اتمام دوره ی دکتری فرد یک دامپزشک عمومی می شود. که بعد از شرکت در آزمون می تواند وارد دوره تخصصی و بازار کار رشته دامپزشکی شود. این دوره ٤ ساله بوده و بعد از گذراندن آن یک دامپزشک جراح می شود.
هم اکنون دامپزشکان مجاز به شرکت در آزمون و ادامه تحصیل در ۵۵ رشته مختلف هستند.
الف) دکترای تخصصی دامپزشکی:
- جراحی دامپزشکی (دستیاری)
- مامایی و بیماری های تولید مثل دام (دستیاری)
- بیماری های داخلی دام های کوچک (دستیاری)
- بیماری های داخلی دام های بزرگ (دستیاری)
- رادیولوژی دامپزشکی (دستیاری)
- کلینیکال پاتولوژی دامپزشکی (دستیاری)
- پاتولوژی دامپزشکی
- بهداشت و بیماریهای پرندگان
- بیوشیمی
- بهداشت و بیماری های آبزیان (دستیاری)
- بهداشت مواد غذایی
- بهداشت خوراک دام
- اپیدمیولوژی
- انگل شناسی دامپزشکی
- باکتری شناسی
- ویروس شناسی
- قارچ شناسی
- ایمنی شناسی
- بیوتکنولوژی
- فناوری تولید مثل در دامپزشکی
- سم شناسی
- فارماکولوژی دامپزشکی
- فیزیولوژی
- آناتومی و جنین شناسی مقایسه ای
- بافت شناسی مقایسه ای
- بیهوشی و مراقبت های ویژه دامپزشکی (دستیاری)
ب) دکترای تخصصی علوم پایه پزشکی و بهداشت:
- اپیدمیولوژی
- آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت
- انگل شناسی پزشکی
- ایمنی شناسی پزشکی
- باکتری شناسی پزشکی
- بیولوژی تولید مثل
- بیوشیمی بالینی
- پزشکی مولکولی
- توکسین های میکروبی
- حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین
- خون شناسی آزمایشگاهی و علوم انتقال خون
- ژنتیک پزشکی
- سیاستگذاری سلامت
- علوم تشریحی
- علوم تغذیه
- علوم اعصاب
- علوم سلولی کاربردی
- فیزیولوژی
- مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی
- مهندسی بافت
- نانوفناوری پزشکی
- ویروس شناسی پزشکی
- سلامت در بلایا و فوریت ها
- بهداشت و ایمنی مواد غذایی
- علوم و صنایع غذایی
ج) دکترای تخصصی داروسازی:
- سم شناسی
- اقتصاد و مدیریت دارو
- نانوفناوری دارویی
- زیست مواد دارویی
به منظور دریافت اطلاعات بیشتر میتوانید از گروه مشاوره انتخاب رشته تجربی دکتر یعقوبی راهنمایی دریافت کنید.
مزایای رشته دامپزشکی
- کمک کردن به حیوانات
بدیهی است که دامپزشکی مهارت و دانش لازم را برای معالجه سگ ها، گربه ها و سایر حیوانات به شما می دهد. این یکی از رضایت بخش ترین ویژگی های دامپزشکی است.
- درآمد مناسب
سختی های رشته دامپزشکی
دامپزشک بودن می تواند یک تجربه رضایت بخش باشد؛ اما دارای معایبی نیز هست. مهم است که با دقت این جوانب مثبت و منفی را بررسی کرده و سپس تصمیم بگیرید که آیا دامپزشکی شغل مناسبی برای شما هست یا خیر.
- جریحه دار شدن احساسات
مهم نیست که چقدر تلاش کنید، مطمئنا مواقعی وجود دارد که نمی توانید بیمار را نجات دهید. حتی ممکن است مواردی وجود داشته باشد که برای آزاد کردن بیماران از رنج های غیر ضروری ، نیاز باشد آن را از بین ببرید. این رویدادها می تواند آسیب های فراوانی را به روحیه و احساسات شما وارد کند.
- قرار گرفتن در معرض جراحات و بیماری های گوناگون
گاز گرفتگی، خراش و کبودی در بین دامپزشکان بسیار رایج است. بر خلاف انسان ها، که نسبت به کمک های پزشکی آگاه هستند حیوانات بلافاصله درک نمی کنند که شما در تلاش برای کمک به آن ها هستید و ممکن است نسبت به شما خصمانه رفتار کنند.
این رفتار حیوانات زمانی که تحت فشار و درد زیادی قرار دارند تشدید می شود. این مسئله برای سلامتی شما مشکل زا خواهد بود.
چه کسانی برای رشته دامپزشکی مناسب هستند؟
دامپزشکان باید دارای خصوصیات زیر باشند:
- دلسوز بودن: دامپزشکان می بایست هنگام کار با حیوانات و صاحبان آن ها دلسوز باشند. آن ها باید با حیوانات با مهربانی و احترام رفتار کنند.
- مهارت تصمیم گیری: دامپزشکان باید بتوانند روش صحیحی برای درمان جراحات و بیماری های حیوانات مختلف انتخاب کنند.
- مهارت های بین فردی: دارا بودن مهارت های ارتباطی قوی برای دامپزشکان ضروری است؛ تا بتوانند در مورد توصیه های لازم و گزینه های درمانی با صاحبان حیوانات صحبت کرده و دستورالعمل ها را به کارمندان خود توضیح بدهند.
- مهارت های مدیریتی: دارا بودن مهارت های مدیریت برای دامپزشکان که مسئولیت اداره کلینیک های خصوصی، آزمایشگاه ها و یا هدایت تکنسین ها یا بازرسان را به عهده دارند، مهم است. آن ها وظیفه راهنمایی، تفویض کار و نظارت بر عملیات روزانه را بر عهده دارند.
- مهارت های دستی: داشتن مهارت های دستی برای دامپزشکان بسیار ضروری است. زیرا آن ها باید حرکات دست خود را کنترل کرده و هنگام درمان جراحات و انجام عمل جراحی دقیق باشند.
منبع مطلب: https://dr-yaghobi.com/